Çin’in yeni yapay zeka uygulaması DeepSeek, kısa sürede büyük bir başarı yakalayarak ABD, İngiltere ve Çin’de en çok indirilen ücretsiz uygulama oldu. Ancak bu yükselişin ardından DeepSeek, bir siber saldırıya uğradığını açıkladı ve yeni kullanıcı kayıtlarını geçici olarak sınırlama kararı aldı. Bu gelişme, hem teknoloji dünyasında hem de finansal piyasalarda geniş yankı uyandırdı.

DeepSeek, yalnızca 6 milyon dolarlık bir maliyetle geliştirilen açık kaynaklı yapay zeka modeliyle dikkat çekiyor. Bu, 2023’te sadece operasyonel giderleri 5 milyar doları aşan ChatGPT gibi rakiplerinin yanında düşük bütçeli bir devrim olarak değerlendirildi. DeepSeek’in, matematik ve kodlama gibi alanlarda ChatGPT’nin en son modelleriyle eşit performans gösterdiği iddiası, ABD’nin yapay zeka liderliğine dair yaygın inançları sarsan bir hamle olarak yorumlandı.

ABD Teknoloji Şirketlerinde Değer Kaybı

DeepSeek’in başarısı ve düşük maliyetli üretim stratejisi, küresel piyasalarda dalgalanmalara yol açtı. ABD merkezli Nvidia'nın hisseleri %17 değer kaybederek piyasa değerinden 600 milyar doları sildi. Bu, ABD tarihinde bir şirketin yaşadığı en büyük değer kaybı olarak kaydedildi. Bunun yanı sıra ASML ve Siemens Energy gibi teknoloji şirketleri de Avrupa’da ciddi değer kayıpları yaşadı. Uzmanlar, düşük maliyetle yüksek performans sunan yapay zeka modellerinin, sektör genelinde yatırımları ve tedarik zincirlerini olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor.

ABD ve Avrupa'dan Stratejik Tepkiler

ABD Başkanı Donald Trump, DeepSeek’in yükselişinin ABD’nin teknoloji sektörüne bir uyarı niteliğinde olduğunu ifade etti. Trump, bu gelişmeyi yapay zeka endüstrisindeki rekabeti artırıcı bir faktör olarak değerlendirdi. Öte yandan, ABD’li teknoloji firmaları ve yabancı yatırımcılar, Texas'ta yapay zeka altyapısına 500 milyar dolar yatırım yapacak olan The Stargate Project isimli girişimi duyurdu. Bu adım, ABD’nin yapay zeka teknolojilerindeki liderliğini koruma çabası olarak görülüyor.

DeepSeek’in Kurucusu ve Stratejisi

DeepSeek, 2023 yılında Liang Wenfeng tarafından Çin’in Hangzhou kentinde kuruldu. Liang, ABD’nin çip ihracatına yönelik kısıtlamalarından önce büyük miktarda Nvidia A100 çip stoklayarak ve düşük kaliteli çiplerle bu kaynakları birleştirerek maliyeti düşürmeyi başardı. Liang, fiyat-performans dengesiyle sektörde devrim yaratmayı hedeflediklerini belirtti.

OpenAI’ın kurucusu Sam Altman da DeepSeek’in fiyat-performans açısından etkileyici bir ürün olduğunu kabul etti. Ancak Altman, maliyetlerin bu kadar düşük tutulmasının endüstride yeni bir stratejik rekabet başlatabileceğine dikkat çekti.

Sonuç ve İleriye Dönük Beklentiler

DeepSeek’in siber saldırıya maruz kalması ve hızlı yükselişi, hem yapay zeka endüstrisinde hem de küresel ekonomide ciddi etkiler yarattı. Çin’in düşük maliyetli, yüksek performanslı yapay zeka modelleri, ABD ve Avrupa merkezli teknoloji şirketleri için rekabeti yeniden şekillendirme potansiyeli taşıyor. Ancak bu süreçte, veri güvenliği ve altyapı sağlamlığı konularında ortaya çıkan zafiyetler, yeni teknolojilerin sürdürülebilirliği açısından önemli bir soru işareti oluşturuyor.